Γράφτηκε στις
Τι είναι η ουρολοίμωξη;
Το ουροποιητικό σύστημα είναι το μέρος του σώματος που παράγει τα ούρα και τα μεταφέρει έξω από το σώμα.
Περιλαμβάνει:
• τους νεφρούς (φιλτράρουν τα ούρα)
• τους ουρητήρες ( προωθούν τα ούρα στην ουροδόχο κύστη)
• την ουροδόχο κύστη ( συλλέγει τα ούρα)
• την ουρήθρα.
Το ουροποιητικό σύστημα, υπό φυσιολογικές συνθήκες, είναι ένα περιβάλλον στείρο μικροβίων. Αν για κάποιο λόγο βρεθεί μικρόβιο μέσα σε αυτό, τότε έχουμε λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος (ουρολοίμωξη).
Ποια παιδιά κινδυνεύουν να πάθουν ουρολοίμωξη;
Λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε μόλυνση του ουροποιητικού συστήματος:
• Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση. Υπάρχει από την γέννηση και επιτρέπει την επάνοδο των ούρων από την κύστη στους ουρητήρες και τους νεφρούς.
• Παθήσεις του νευρικού συστήματος
• Εκ γενετής ανωμαλίες του ουροποιητικού
• Όχι τακτικές ουρήσεις κατά την διάρκεια της ημέρας
• Σκούπισμα στο τέλος της ούρησης από πίσω προς τα εμπρός
• Μπάνιο σε γεμάτη μπανιέρα
• Πολύ στενά ρούχα
Συνολικά κάθε χρόνο 2.4-2.8% των παιδιών παρουσιάζουν ουρολοίμωξη. Το 5% αυτών είναι μικρότερα των 2 χρόνων.
Σε σεξουαλικά ενεργείς έφηβες, η επίπτωση των λοιμώξεων του ουροποιητικού, φθάνει το 10%.
Ποιοί θεωρούνται παράγοντες κινδύνου για ουρολοίμωξη;
• η μικρή ηλικία και πιο συγκεκριμένα:
o αγόρια με ηλικία μικρότερη του 1 έτους
o κορίτσια με ηλικία από 1 έως 4 ετών
• αγόρια με ελεύθερη ροή ούρων έχουν 4 με 8 φορές μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν ουρολοίμωξη σε σχέση με αγόρια με σημαντική φίμωση
• προγεννητικά υπερηχογραφικά ευρήματα από το ουροποιητικό σύστημα
• προηγούμενο επεισόδιο ουρολοίμωξης
• κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση
• οικογενειακό ιστορικό: αν υπάρχει θετικό ιστορικό ουρολοίμωξης σε συγγενείς 1ου βαθμού
• φυλή / εθνικότητα: τα παιδιά της λευκής φυλής έχουν 2 με 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ουρολοίμωξη σε σχέση με τα παιδιά της μαύρης φυλής
Ποιά είναι τα αίτια της ουρολοίμωξης;
Τα συχνότερα αίτια των λοιμώξεων του ουροποιητικού είναι βακτηρίδια Η Escherichia coli είναι το πιο κοινό βακτηριακό αίτιο ουρολοίμωξης.
Πώς εκδηλώνεται η ουρολοίμωξη;
Ο τρόπος εκδήλωσης της ουρολοίμωξης ποικίλει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
Στα νεογνά, μπορεί να εκδηλωθεί με ίκτερο, πυρετό, μειωμένη λήψη τροφής και πρόσληψη βάρους, εμέτους, διάρροιες, ευερεθιστότητα ή νωθρότητα.
Στα βρέφη, μειωμένη λήψη τροφή, πυρετός, έμετοι, διάρροιες, έντονη οσμή ούρων, κοιλιακό άλγος, ευερεθιστότητα ή νωθρότητα
Στα νήπια, έμετοι, κοιλιακό άλγος , πυρετός, , συμπτώματα από το ουροποιητικό: δυσουρικά (άλγος κατά την ούρηση), έντονη οσμή ούρων, ενούρηση, συχνοουρία
Στα σχολικής ηλικίας , πυρετός, έμετοι, κοιλιακό άλγος, άλγος στην οσφύ, έντονη οσμή ούρων, συμπτώματα από το ουροποιητικό: δυσουρικά (άλγος κατά την ούρηση), συχνοουρία, ακράτεια, ενούρηση
Συμπερασματικά: ο πυρετός μπορεί να είναι το μόνο σύμπτωμα στα παιδιά μικρής ηλικίας
Πότε πρέπει να απευθυνθούμε στον Παιδίατρο;
Παιδιά που έχουν ενδείξεις ουρολοίμωξης πρέπει να εκτιμούνται άμεσα ( 1ο 12ωρο ) από παιδίατρο για την έναρξη αγωγής. Με την καθυστέρηση στην έναρξη της αγωγής( >72 ώρες ), αυξάνονται οι πιθανότητες μόνιμης βλάβης των νεφρών.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ουρολοίμωξης;
Η διάγνωση της ουρολοίμωξης γίνεται με γενική, καλλιέργεια ούρων. Η γενική εξέταση ούρων, δίνει άμεσα, στον παιδίατρο στοιχεία ενδεικτικά ουρολοίμωξης. Η καλλιέργεια ούρων χρειάζεται 48-72 ώρες για να ολοκληρωθεί. Αυτή τεκμηριώνει την διάγνωση, αποκαλύπτοντας το μικρόβιο που ευθύνεται για την ουρολοίμωξη και το καλύτερο αντιβιοτικό για την θεραπεία.
Πώς γίνεται η συλλογή των ούρων στα παιδιά;
• σε παιδιά που δεν ελέγχουν ακόμα τους σφικτήρες τους
με αποστειρωμένα σακουλάκια τα οποία κολλούνται στο δέρμα, αφού πρώτα πλύνουμε και στεγνώσουμε την περιοχή με προσοχή (μέθοδος με όχι και τόσο αξιόπιστα αποτελέσματα, όταν υπάρχει υποψία ουρολοίμωξης)
με την βοήθεια ενός λεπτού αποστειρωμένου ουροκαθετήρα, ο οποίος εισάγεται μέσω της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη και συλλέγονται τα ούρα
ή σε βρέφη και νεογνά με υπερηβική παρακέντηση, δηλαδή την εισαγωγή μιας μικρής βελόνης μέσω της κοιλιακής χώρας, στην ουροδόχο κύστη και την συλλογή των ούρων.
• σε παιδιά που ελέγχουν τους σφικτήρες τους γίνεται
με ουροσυλλέκτη, στην μέση της ούρησης μετά από προσεκτικό πλύσιμο των γεννητικών οργάνων
Ποιά είναι η θεραπεία της ουρολοίμωξης;
η ουρολοίμωξη ΠΡΕΠΕΙ να αντιμετωπίζεται άμεσα για να μην υποστούν βλάβη οι νεφροί
η έναρξη ή όχι της αγωγής από τον παιδίατρο, καθώς επίσης η εισαγωγή ή όχι του παιδιού σε παιδιατρική κλινική, θα εξαρτηθούν από την ηλικία, την κλινική εικόνα του παιδιού και την γενική ούρων.
• αντιβιοτικό
o νεογνό ή βρέφος < 3 μηνών χρειάζεται ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικού
o βρέφος > 3μηνών με έντονη συμπτωματολογία χρειάζεται ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικού και αντικατάσταση της αγωγής από του στόματος μετά την υποχώρηση του πυρετού
o σε μεγαλύτερα παιδιά με σχετικά καλή γενική κατάσταση δοκιμάζεται θεραπεία από το στόμα.
Αναμένεται τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης να υποχωρήσουν σε 24 με 48 ώρες μετά την έναρξη του αντιβιοτικού
Συνιστάται:
• λήψη πολλών υγρών
• τακτική ούρηση των παιδιών που ελέγχουν τους σφικτήρες τους, με σκοπό να αδειάζει κάθε φορά η κύστη τους
Σε ποιές παθολογικές καταστάσεις μπορεί να οφείλεται η ουρολοίμωξη;
Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση: Τα ούρα παλινδρομούν από την κύστη προς τους νεφρούς, μέσω των ουρητήρων. Η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση είναι συχνή στα παιδιά που εμφανίζουν λοίμωξη του ουροποιητικού και συνήθως βελτιώνεται με την ηλικία.
ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΣΤΕΟΟΥΡΗΤΗΡΙΚΗΣ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΣ
Απόφραξη του ουροποιητικού: Εμπόδιο στην ροή των ούρων μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος όπως:
• στενός ουρητήρας ή στενή ουρήθρα
• μια πέτρα σε κάποιο σημείο να σταματά την ροή των ούρων
• ο ουρητήρας να μην συνδέεται στο σωστό σημείο με το νεφρό ή την ουροδόχο κύστη
Δυσλειτουργία στην κένωση της ουροδόχου κύστης: Κάποια παιδιά αναβάλλουν να πηγαίνουν στην τουαλέτα για να μην αφήσουν στιγμή το παιχνίδι τους. Έτσι εξασκούν τους σφιγκτήρες τους στο να κρατούν τα ούρα στην ουροδόχο κύστη, με αποτέλεσμα να ξεχνούν πώς να χαλαρώσουν την κύστη τους για να αδειάσει την σωστή στιγμή.
Ποιες είναι οι συνηθισμένες εξετάσεις;
• Υπερηχογράφημα νεφρών ουρητήρων κύστεως
• Ανιούσα κυστεοουρηθρογραφία για τον έλεγχο ύπαρξης κυστεοουρητηρικής παλινδρόμησης
• Στατικό σπινθηρογράφημα νεφρών Τc 99m – DMSA:
o για τον έλεγχο της νεφρικής δομής
o πραγματοποιείται συνήθως 6 μήνες μετά το επεισόδιο της ουρολοίμωξης
Ποια από τα παραπάνω θα γίνουν σε ένα παιδί θα αποφασισθεί από τον
παιδίατρό του.
Υπάρχουν τρόποι προφύλαξης από νέο επεισόδιο;
Περίπου 8 με 30 % των παιδιών με λοίμωξη του ουροποιητικού θα εμφανίσουν 1 ή περισσότερες επαναλοιμώξεις, συνήθως μέσα στους 6 πρώτους μήνες μετά το πρώτο επεισόδιο. Για το λόγο αυτό, συστήνεται:
• μικρή δόση αντιβιοτικού, σε παιδιά με ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος ή σε παιδιά με φυσιολογική απεικόνιση του ουροποιητικού συστήματος και πολλαπλά επεισόδια εμπύρετων ουρολοιμώξεων.
(Σύμφωνα με οδηγία του παιδίατρου.
• αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας
• σωστή εκπαίδευση τουαλέτας
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
• η εμφάνιση της ουρολοίμωξης σε μικρή ηλικία μπορεί να είναι σημάδι ανωμαλίας του ουροποιητικού
• τα συμπτώματα ποικίλλουν, με κύριο σύμπτωμα τον πυρετό
• η καθυστέρηση της αγωγής μπορεί να βλάψει τους νεφρούς
• συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας όταν υποπτεύεστε λοίμωξη του ουροποιητικού και ακολουθήστε τις συμβουλές του, καθώς οι συστάσεις για την αντιμετώπιση και την παρακολούθηση των ουρολοιμώξεων ποικίλλει.