Γενικά
• Η νόσος οφείλεται στον ιό Ebola της οικογένειας filovirus.
• Υπάρχουν 5 είδη του ιού, τέσσερα από τα οποία προκαλούν νόσο στον άνθρωπο: Zaοre ebolavirus (EBOV), Sudan ebolavirus (SUDV), Tai Forest (TAFV), Bundibugyo ebolavirus (BDBV).
• Το πέμπτο είδος, Reston ebolavirus (RESTV), δεν προσβάλλει τους ανθρώπους.
• Η νόσος εμφανίσθηκε το 1976 με ταυτόχρονες σχεδόν επιδημίες στο Congo και στο Sudan. Στη συνέχεια υφέθηκε και επανεμφανίσθηκε το 1994 με μικροεπιδημίες έκτοτε.
• Η επιδημία του 2014 είναι από τις μεγαλύτερες στην ιστορία του ιού και η πρώτη στη Δυτική Αφρική, όπου προσέβαλε τις χώρες: Guinea, Liberia, Nigeria, Sierra Leone.
• Είναι ζωονόσος με άγνωστη φυσική δεξαμενή.
• Έχει δυσμενή πρόγνωση με θνητότητα έως και 80%.
• Δεν είναι επακριβώς γνωστό πως μολύνεται ο άνθρωπος από τον ιό. Πιθανολογείται ότι αυτό γίνεται μέσω άμεσης επαφής με πάσχοντα ζώα ή από πάσχοντα άνθρωπο. Άρα πρόκειται περί ανθρωπο-ζωονόσου.
Τρόποι Μετάδοσης
• Η μετάδοση άτομο-σε-άτομο σχετίζεται με άμεση επαφή με αίμα ή σωματικά υγρά πάσχονρτος.
• Ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί από:
– επαφή με ζώα
– επαφή με αίμα ή υγρά σώματος
– επαφή με ιατρικά εργαλεία μη αποστειρωμένα
– επαφή ιατρικού προσωπικού χωρίς κατάλληλη προστατευτική ενδυμασία, με αρρώστους
• Επαφή επίσης με νεκρούς από τη νόσο, κατά τη διαδικασία ταφής, αναφέρεται ως τρόπος μετάδοσης.
• Δυνητικά μπορεί να μεταδοθεί και με τη σεξουαλική επαφή μια και ο ιός υπάρχει στο σπέρμα έως και 7 εβδομάδες μετά την ανάρρωση.
• Ο χρόνος επώασης είναι 8-10 ημέρες.
Κύρια συμπτώματατα:
πυρετός, ρίγη, μυαλγία, κεφαλαλγία
Πρόσθετη- δευτερεύουσα συμπτωματολογία:
επιπεφυκίτιδα, φαρυγγίτιδα, άλγη θώρακος, οσφύος, στομάχου, ναυτία, έμετοι,διάρροια, ίκτερος, εξάνθημα, απώλεια βάρους, ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχές συνείδησης, σημεία κυκλοφορικής κατέρρειψης(shock), μαζικές αιμορραγίες.
Λευκοπενία, Θρομβοκυττοπενία.
Διάγνωση
• Η κλινική διάγνωση στα πρώτα στάδια είναι δύσκολη.
• Ο εργαστηριακός έλεγχος δείχνει λευκοπενία, θρομβοπενία και αύξηση των ηπατικών ενζύμων.
• Η διάγνωση τεκμηριώνεται με την ανίχνευση του DNA του ιού και την παρουσία αντισωμάτων κατά του ιού.
• Η διάγνωση επιβοηθείται από το ιστορικό ταξιδιού σε επιδημική περιοχή και τη συμπτωματολογία
• Βέβαιο θεωρείται το κρούσμα που είναι εργαστηριακά επιβεβαιωμένο
• Πιθανό θεωρείται κρούσμα με κλινικές ενδείξεις λοίμωξης και ιστορικό εντός 3 εβδομάδων πριν την έναρξη του πυρετού ενός από τα παρακάτω:
– Ταξίδι σε επιδημική περιοχή
– Επαφή με ύποπτο ή πιθανό ή βεβαιωμένο κρούσμα
– Άμεση επαφή με αίμα ή σωματικά υγρά ατόμου ή ζώου
– Εργασία σε εργαστήριο όπου διαχειρίζονται σχετικούς ιούς
• Η θνητότητα κυμαίνεται από 50-90%.
Έως 14 Σεπτεμβρίου 2014, 5.335 συνολικά ασθενείς και 2.622 θάνατοι.
Θεραπεία
• Δεν υπάρχει εμβόλιο ή ειδική θεραπεία
– δοκιμάζεται εμβόλιο αλλά είναι στα αρχικά ακόμη στάδια
– θεραπεία με ειδικό ορό (Zmapp) είναι ακόμη σε πειραματικό στάδιο αν και χορηγήθηκε ήδη και σε ανθρώπους
– ο ΠΟΥ προτείνει τη χορήγηση ορού ή τη μετάγγιση αίματος από επιβιώσαντες σε νοσούντες (ειδική συνεδρίαση ΠΟΥ, αρχές Σεπτεμβρίου 2014)
Μέτρα προφύλαξης:
– απαιτούνται αυστηρά μέτρα προσωπικής προφύλαξης
– αποφυγή άμεσης επαφής με μολυσμένα υγρά ή αντικείμενα
– αποφυγή επαφής με σώματα θανόντων
– αποφυγή επαφής με ζώα
• Υποστηρικτική θεραπεία σε μονάδα εντατικής νοσηλείας.
• Διαχείριση υγρών και ηλεκτρολυτών.
• Διαχείριση οξυγόνωσης και αρτηριακής πίεσης.
• Αναπλήρωση απωλειών αίματος παραγόντων πήξεως.
• Αυστηρή απομόνωση πάσχοντος.
ACS Chem Biol. August, 2014
Ann Intern Med. August, 2014
CDC, 2014
Lancet. August, 2014
N Engl J Med. Αpril, August, 2014
WHO, 2014
Ο Παιδίατρος Λοιμωξιολόγος Γιάννης Καβαλιώτης, από τη Θεσσαλονίκη, μας δίνει κάποια στοιχεία για τον ιό ebola και την επιδημία που εδώ και μερικούς μήνες μαστίζει την Αφρική.
