Για ό,τι θεωρείται σπουδαίο στον κόσμο μας αφιερώνεται μία ημέρα του χρόνου. Στην περίπτωση του Μητρικού Θηλασμού έχει αφιερωθεί μία εβδομάδα, η πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου για την Ελλάδα και την Κύπρο. Στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου έχει καθιερωθεί η πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου. Η χρονική επιλογή μπορεί να διαφέρει λόγω καιρικών και κοινωνικών διαφορών.
Πηγή ζωής ο μητρικός θηλασμός, μια τέχνη που χάθηκε μέσα στον τελευταίο αιώνα σαν φόρος τιμής στο όνομα της ιατρο-τεχνολογικής εξέλιξης.
Στάση ζωής μπορεί και πρέπει να γίνει ξανά μέσα από τη γνώση για τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα που προσφέρει, τόσο διατροφικά όσο και ψυχολογικά, αναπτυξιακά, κοινωνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά.
Η γνώση είναι δύναμη.
Ο μητρικός θηλασμός έχει τόσα οφέλη στη σωματική και ψυχική υγεία, που έχει ανακηρυχτεί από οργανισμούς υγείας ως «Αναφαίρετο δικαίωμα του βρέφους και της μητέρας». (WHO, UNICEF)
Η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία δίνει τη σαφή οδηγία: «Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός είναι η ιδανική και πλήρης διατροφή για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής. Ο μητρικός θηλασμός πρέπει να συνεχίζεται τουλάχιστον για 12 μήνες και κατόπιν, μπορεί να συνεχισθεί για όσο διάστημα το επιθυμούν η μητέρα και το παιδί…».
“Exclusive breastfeeding is the ideal nutrition and sufficient to support optimal growth and development for the first 6 months after birth. Breastfeeding should continue for at least 12 months, and thereafter for as long as mutually desired.” (American Academy of Pediatrics).
Ο Παγκόσμιος οργανισμός υγείας συστήνει μητρικό θηλασμό (ΜΘ) τουλάχιστον για τα 2 πρώτα χρόνια της ζωής.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ
1. Ο μητρικός θηλασμός έχει συσχετισθεί με χαμηλή συχνότητα λοιμώξεων γαστρεντερικού και οξείας μέσης ωτίτιδας στα βρέφη.
2. Τα πρόωρα βρέφη προστατεύονται από την νεκρωτική εντεροκολίτιδα.
3. Αργότερα, κατά την παιδική ηλικία, έχει βρεθεί ότι δρα ανασταλτικά σε ασθματική βρογχίτιδα, κοιλιοκάκη, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και παιδικό καρκίνο.
4. Ο παρατεταμένος ΜΘ έχει συσχετισθεί μέσα από πολλές μελέτες και μέτα-αναλύσεις με χαμηλότερη αρτηριακή πίεση στην ενήλικο ζωή, μικρότερο δείκτη μάζας σώματος – δηλαδή μικρότερα ποσοστά εκδήλωσης παχυσαρκίας στην ενήλικο ζωή, μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και υπερχοληστερολαιμίας.
5. Κάλυψη των συναισθηματικών αναγκών του βρέφους μέσω του θηλασμού του στήθους, παίρνοντας τροφή αλλά και ζεστασιά και τρυφερότητα. Ο μητρικός θηλασμός είναι πιο ποιοτικός από το θηλασμό της πιπίλας ή του μπουκαλιού. Το βρέφος ρυθμίζει βάση των αναγκών του πότε θα θηλάσει περισσότερη τροφή και πότε περισσότερο συναίσθημα. Ο ΜΘ εισάγει το βρέφος στην ανάπτυξη και άσκηση μιας επικοινωνίας που είναι η βάση πάνω στην οποία θα στηριχθούν οι μελλοντικές του διαπροσωπικές σχέσεις. Η κάλυψη αυτή των συναισθηματικών αναγκών της ικανοποίησης και της ασφάλειας στην αγκαλιά της μητέρας, θα διαμορφώσει ένα χαρακτήρα πιο ισορροπημένο, ευγενικό και ανθρώπινο.
6. Η σύσταση του μητρικού γάλακτος αλλάζει από μητέρα σε μητέρα, από θηλασμό σε θηλασμό, από μέρα σε μέρα και από ώρα σε ώρα, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε παιδιού. Επιπλέον οι βιοενεργείς και ανοσορυθμιστικές ουσίες που περιέχει μαζί με τα λιπαρά οξέα-DHA, ορμόνες, ένζυμα, αυξητικούς παράγοντες, πολυαμίνες και άλλα βιοσυστατικά το κάνουν πολύτιμο και μοναδικό. Για όλους αυτούς τους λόγους καμία προσπάθεια τροποποίησής του «ξένου» γάλακτος δεν μπορεί να το κάνει ισάξιο του μητρικού. Τα παιδιά που έχουν θηλάσει αρκετά έχουν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης καθώς η βιοενεργή αυτή ουσία της μάνας, βοηθά στην πλήρη έκφραση του γενετικού κώδικα νοητικής εξέλιξης του παιδιού.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ
1. Οι μητέρες που θηλάζουν τα παιδιά τους συμβάλλουν κατ’ αρχήν στην οικονομία, στην ποιότητα της υγείας και της ζωής, της κοινωνίας ολόκληρης. Πόσο άραγε το συνειδητοποιούν αυτό οι ίδιες οι γυναίκες και πόσο το αγνόησε κάποτε η υπερβολή του φεμινιστικού κινήματος;
2. Ο έλεγχος της λειτουργίας του σώματός τους από τις ίδιες τις γυναίκες τόσο στη γέννα όσο και στο μητρικό θηλασμό επηρεάζει τον τρόπο που οι γυναίκες αισθάνονται για τον εαυτό τους και κατ’ επέκταση επηρεάζει τη θέση τους στην κοινωνία. Συνεπώς οι γυναίκες που θηλάζουν έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση.
3. Η έκκριση της ορμόνης ωκυτοκίνης κατά τη διάρκεια του θηλασμού προστατεύει την γυναίκα από κατάθλιψη, ενδυναμώνει τα αισθήματα τρυφερότητας και αγάπης για το παιδί της.
4. Ο αποκλειστικός ΜΘ παρέχει φυσική αντισύλληψη στο ζευγάρι, οικονομία στα έξοδα της οικογένειας, διευκολύνει στην επικοινωνία με το παιδί, στη σίτιση, στις εξόδους από το σπίτι.
5. Οι μητέρες που θηλάζουν εμφανίζουν πιο σπάνια καρκίνο του μαστού, καρκίνο ωοθηκών, οστεοπόρωση και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Τα πλεονεκτήματα του ΜΘ είναι ευρέως γνωστά. Τα γνωρίζει και η Ελληνίδα μάνα. Αυτό φαίνεται από την πρόθεση των γυναικών, πριν τη γέννα, να θηλάσουν, ποσοστό που ανέρχεται στο 90% σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού. Όμως μετά τις πρώτες μέρες της γέννησης του βρέφους, το ποσοστό των μητέρων που θηλάζουν αποκλειστικά πέφτει στο 50% φτάνοντας στον 6ο μήνα ζωής του βρέφους να θηλάζει μόνο το 1%!
Τι λοιπόν οδηγεί τις γυναίκες σε υπογαλακτία; Γιατί στη Σουηδία θηλάζουν οι μητέρες στη συντριπτική τους πλειοψηφία και μετά τον 1ο χρόνο και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα; – σύμβουλοι θηλασμού υπάρχουν ελάχιστοι και οι παιδίατροι δεν χρειάζεται να παρέχουν εξειδικευμένες συμβουλές και υπηρεσίες περί μητρικού θηλασμού.
Διότι εκεί θεωρείται φυσιολογικό, είναι μία νόρμα, είναι στην κουλτούρα τους βαθιά ριζωμένο, είναι η κοινωνία όλη υποστηρικτική. Η μάνα εκεί δεν διχάζεται από αντιφατικές απόψεις περί μητρικού θηλασμού, δεν περιορίζεται στο σπίτι για να θηλάσει, δεν αμφισβητείται ο ρόλος της και η λειτουργία του σώματός της ούτε από τον οικογενειακό της περίγυρο, ούτε από επαγγελματίες υγείας.
Εδώ στη μικρή μας χώρα, η μάνα χρειάζεται ενίσχυση στο φυσικό της ρόλο και στη διεκδίκηση του πιο πολύτιμου δικαιώματος του παιδιού της και της ίδιας.
Εδώ ο ΜΘ έχει υποστεί τέτοια καταστολή που μπορεί σήμερα να καταστρέψει τη σχέση μητέρας-βρέφους καθώς οι προσπάθειες θηλασμού μπορεί να γίνουν επώδυνες κάτω από το άγχος, τον φόβο της αποτυχίας, την ανασφάλεια και την ψυχολογική πίεση της μητέρας.
Εδώ χρειάζονται περισσότεροι επαγγελματίες υγείας επιμορφωμένοι πάνω σε θέματα μητρικού θηλασμού και παιδικής διατροφής, ώστε με την πρώτη μικρή δυσκολία να είναι ικανοί να υποστηρίξουν τη μάνα και το παιδί στην επιλογή του Μητρικού Θηλασμού.
Εδώ χρειάζονται γονεϊκές ομάδες υποστήριξης και των μητέρων ξεχωριστά μεταξύ τους. Ενημέρωση πέρα από τους γονείς και των άμεσων συγγενικών προσώπων που συναναστρέφονται με την οικογένεια (παππούδων, γιαγιάδων, θείων) που αν και μεγαλύτεροι, ξέχασαν ή δεν γνώρισαν ποτέ αυτή την τέχνη ώστε να μπορούν με τη στάση τους να υποστηρίξουν τη μάνα. Αντί αυτού την γεμίζουν με ανασφάλειες και αμφιβολίες. Βέβαια αυτή η μη-υποστηρικτική συμπεριφορά προς την μάνα που θηλάζει μπορεί πολλές φορές να οφείλεται στην υπερπροστατευτική στάση των συγγενών που βοηθούν την μητέρα. Έτσι άθελά τους διχάζουν και αποδυναμώνουν ειδικά την πρωτοτόκο μάνα τις πρώτες πολύ σημαντικές και συχνά απαιτητικές μέρες εδραίωσης του Μητρικού Θηλασμού.
Εδώ η μητέρα αποχωρίζεται από το βρέφος τις πρώτες ώρες μετά τη γέννα, τη στιγμή που ο ένας χρειάζεται τον άλλο όσο ποτέ ξανά σ’όλη τους τη ζωή. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σκληρό από αυτό κι όμως έχει γίνει φυσιολογικό.
Εδώ έχει γίνει επίσης φυσιολογικό ένα βρέφος να θηλάζει οτιδήποτε, μπουκάλι, πιπίλα, μαλακό παιχνίδι, κουβερτούλα, ή το χέρι ενός ενήλικα που βρίσκεται κοντά του, ενώ το ιδανικό αντικείμενο θηλασμού – το στήθος το αρνείται.
Στις περισσότερες υπηρεσίες δεν υπάρχουν ιδανικές συνθήκες όπου μια μητέρα να μπορεί να θηλάσει το μωρό της ή να αντλήσει γάλα και το φυλάξει ιδανικά μέχρι την επιστροφή της στο σπίτι. Το ζήτημα αγνοείται και από τους άνδρες που συνήθως διευθύνουν τις περισσότερες υπηρεσίες, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών δεν έχουν το θάρρος να διεκδικήσουν νομικά το δικαίωμα αυτό για τον εαυτό τους και για το παιδί τους.
Συμπερασματικά, ο μητρικός θηλασμός αναφέρεται ομόφωνα από όλες τις επιστημονικές κοινότητες ότι είναι η ιδανική τροφή για το παιδί και ο καλύτερος παράγοντας ψυχοσωματικής υγείας της μητέρας και του παιδιού.
Επίσης αναφέρεται ότι είναι ο καλύτερος παράγοντας πρόληψης λοιμώξεων και εμφάνισης χρονίων νοσημάτων.
Ο ΜΘ είναι ο καλύτερος παράγοντας κοινωνικής και οικονομικής προόδου.
Τα οφέλη λοιπόν του ΜΘ υπερτερούν κατά πολύ του μικρού κόστους προσπάθειας και χρόνου που πρέπει να καταβάλλει η μητέρα τους πρώτους μήνες ζωής του βρέφους της και του κόστους των επιχειρηματιών που απασχολούν μητέρες στο να παρέχουν πιο ιδανικές συνθήκες εργασίας. Μια υγιής και ισορροπημένη μάνα με γερά παιδιά μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα όταν η πηγή της ζωής – ο Μητρικός Θηλασμός – γίνεται στάση ζωής από την μάνα και την κοινωνία ολόκληρη!
Πηγή ζωής ο μητρικός θηλασμός, μια τέχνη που χάθηκε μέσα στον τελευταίο αιώνα σαν φόρος τιμής στο όνομα της ιατρο-τεχνολογικής εξέλιξης.
