Αλλαντίαση (Botulism)
Το ενημερωτικό αυτό άρθρο το περιλαμβάνω στα άρθρα ενημέρωσης, όχι διότι η Αλλαντίαση είνα το συχνότερο νόσημα, ευτυχώς είναι απάνιο, αλλά πάει πολύ με το προηγούμενο άρθρο που περιλαμβάνει κλινικές εκδηλώσεις που σχετίζονται με τις τροφές.
Δεν μπορούμε, π.χ, να μιλάμε για τους κινδύνους που διατρέχει ένα παιδί μικρότερο του έτους, από το μέλι που θα του βάλει η μητέρα του στην πιπίλα και να μην γνωρίζουμε πόσο σοβαρό είναι αυτό που θα του συμβεί, αν του συμβεί.
Γεγονός είναι επίσης, ότι με Αλλαντίαση κατά πάσα πιθανότητα, δεν πρόκειται να έλθει σε επαφή ένας Παιδίατρος κατά τη διάρκεια της ειδίκευσης, πρέπει όμως να την γνωρίζει για να την αναγνωρίσει και , το έχω ξαναπεί, ότι «στην Ιατρική μπορείς να δεις μόνο αυτό που ξέρεις». Ότι δεν ξέρεις το προσπεπερνάς ή κοιτάζεις τον ασθενή όλο απορία και αμηχανία, ανίκανος να τον βοηθήσεις.
Το πρόβλημα αυτό της υγείας ενός βρέφους, αλλά και ενός ενηλίκου που θα συζητήσουμε, πρέπει να το διαγνώσθεί πολύ έγκαιρα και γρήγορα να αρχίσεις θεραπεία, αν θέλει ο γιατρός να έχει την ικανοποίηση ότι πρόσφερε ζωή σε έναν άνθρωπο. Αν καθυστερήσει, η πιθανότητα να σωθεί ένα μωρό, είναι μικρή.
Ζητώ συγγνώμη για την εκτενή εισαγωγή, αλλά είχα αυτή την τύχη, να σώσω δηλαδή ένα μωρό, όταν είμουνα Λέκτορας της Β! Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου, σε μια εφημερία.
Ο αγαπημένος μου δάσκαλος Κώστας Παπαδάτος, μου είχε πεί κάποτε, συζητώντας το πρόβλημα ενός 3χρονου αγοριού με περιφερική χαλαρή παράλυση (Guillain- Barre), ότι του θυμίζει Botulism, που στην Αμερική το συναντούσαν σε μωρά που τους χορηγούσαν σιρόπι από καλαμπόκι. Ομολογώ, δεν ήξερα την κλινική εικόνα, διότι δεν με απασχόλησε ποτέ. Μου έκανε όμως φοβερή εντύπωση και κάθισα και το διάβασα. Ε! Εκείνο το παιδί, έσωσε ένα άλλο, όταν το βρήκα εμπρός μου!
Και τώρα, φίλοι μου, στο θέμα μας!
Το αίτιο
Το αίτιο είναι μια από τιε νευροτοξίνες Α, Β, Ε και σπάνια F του Clostiridium Botulinum, το οποίο απορροφάται από βλεννογόνους, κυρίως του εντέρου ή εισέρχεται από τραυματισμό του δέρματος, δεδομένου ότι οι σπόροι του Clostiridium, υπάρχει παντού στο έδαφος και ιδιαίτερα στη σκόνη.
Επιδημιολογία
Οι περισσότερες ομαδικές περιπτώσεις Αλλαντίασης συμβαίνουν από τρόφιμα που περιέχουν τους σπόρους πριν τεθούν προς συντήρηση, αλλά μια κακή συντήρηση τους επιτρέπει να επιβιώσουν, να πολλαπλασιασθούν και τελικά να δημιουργήσουν τοξίνη.
Με χαρακτήρα μικροεπιδημικό μπορεί να παρουσιασθούν κρούσματα σε καταστήματα που ετοιμάζουν τρόφιμα σε πακέτα με σάλτσες από γιαούρτι , μαγιονέζα και διάφορα άλλα βελτιωτικά γεύσης. Επίσης πατατοσαλάτες και τρόφιμα τα οποία διατηρούνται επι μακρόν σε δοχεία από αλουμίνιο. Το μέλι επίσης όταν χορηγείται σε βρεφική ηλικία, ενώ σε μεγαλύτερα άτομα, αλλαντίαση μπορεί να προκληθεί από τραυματισμούς του δέρματος και από χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιά , από τη χρήση μολυσμένων με σπόρους, υλικών.
Ανοσία προς το C.Botulinum δεν υπάρχει διότι η βλάβη προέρχεται από την τοξίνη και όχι από τον ίδιο τον μικροοργανισμό.
Κλινική εικόνα
Ο χρόνος επώασης ποικίλλει και είναι από μερικές ώρες, έως και 15-20 μέρες. Βραχύτερος είναι σε βρέφη.
Πρόκειται για μια συμμετρική νευροπαραλυτική διαταραχή, που εμφανίζεται αιφνίδια, χωρίς πυρετό.
Μπορεί να εμφανισθεί παράλυση κρανιακών νεύρων με πρόσωπο του πάσχοντος απαθές, υποτονί α των αναπνευστικών μυών, ενώ συμβαίνει και βλάβη των οφθαλμοκινητικών μυών.
Ειδικά στα παιδιά, η νόσος αρχίζει αιφνίδια με ισχνό κλάμα, απαθές, ανέκφραστο πρόσωπο, άρνηση για λήψη τροφής, υποτονία,δυσκοιλιότητα και μείωση των τενόντιων αντανακλαστικών.
Η πορεία της νόσου μπορεί να είναι ήπια με βραδεία εξέλιξη, αλλά και αιφνίδια που οδηγεί σε άπνοια από παράλυση των αναπνευστικών μυών και θάνατο.
Διάγνωση
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το βασικότερο είναι να υποψιασθεί ο γιατρός το πρόβλημα, από την κλινική εικόνα και το ιστορικό.
Για τη διάγνωση χρησιμοποιείται βιολογική μέθοδος σε ποντίκια με εξουδετέρωση της τοξίνης σε δείγμα γαστρικού υγρού, κόπρανα, ορό του ασθενούς ή ακόμη και στην ύποπτη ουσία. Σε περίπτωση τραύματος, χρησιμοποιείται έκπλυμα από το τραύμα. Η τοξίνη ανευρίσκεται στον ορό πασχόντων παιδιών σε ποσοστό, όχι μεγαλύτερο του 1%.
Στο γαστρικό υγρό και στα κόπρανα, η ανεύρεση της τοξίνης είναι πιο πιθανή. Επειδή μεταξύ των συμπτωμάτων περιλαμβάνεται και η δυσκοιλιότητα, επί αδυναμία λήψης δείγματος κοπράνων, διενεργείται υποκλυσμός.
Το ηλεκτρομυογράφημα, επίσης είναι ενισχυτικό της υποψίας.
Επειδή η απάντηση σε ποντίκια μπορεί να καθυστερήσει 2-4 μέρες, επί υποψίας , πρέπει άμεσα να αρχίσει η θεραπεία με ορό έναντι της τοξίνης και να μην αναμένεται το αποτέλεσμα, διότι η επιδείνωση μπορεί να είναι ταχύτατη.
Θεραπεία
Περιλαμβάνει υποστηρικτικά μέτρα, σίτιση και χορήγηση αντιτοξίνης, γνωστής ως Botulism Immune Globulin Intravenus (BIGIV).
Η χορήγηση αντιβιοτικών, είναι καλό να αποφεύγεται, διότι με την πιθανή καταστροφή των σπόρων, μπορεί να αυξηθεί η ποσότητα της τοξίνης.
Άτομα τα οποία κατανάλωσαν την ίδια τροφή με τον πάσχοντα, πρέπει να παρακολουθούνται για την πιθανή εμφάνιση συμπτωμάτων, χωρίς να απαιτείται προληπτική εισαγωγή στο νοσοκομείο.
Αλλαντίαση (Botulism)
Το ενημερωτικό αυτό άρθρο το περιλαμβάνω στα άρθρα ενημέρωσης, όχι διότι η Αλλαντίαση είνα το συχνότερο νόσημα, ευτυχώς είναι απάνιο, αλλά πάει πολύ με το προηγούμενο άρθρο που περιλαμβάνει κλινικές εκδηλώσεις που σχετίζονται με τις τροφές.