Ο Μανώλης μου δεν άκουγε…καλά. Τώρα όμως μου λέει πως πέρασε τη μέρα του!

Η ταχύτητα με την οποία θα μάθει ένα βαρήκοο παιδί να αναγνωρίζει τους περιβαλλοντικούς ήχους και την ομιλία εξαρτάται από τα ακόλουθα: Από το βαθμό βαρηκοΐας, την ηλικία που εφάρμοσε τα ακουστικά ή το κοχλιακό εμφύτευμα, την ηλικία έναρξης της θεραπευτικής παρέμβασης, την προσωπικότητα και τη νοημοσύνη του παιδιού, καθώς και  τη συνεργασία των γονέων με τη θεραπευτική ομάδα.

Η  Ακοή εξετάζεται με δύο κυρίως τρόπους:

Me προκλητά δυναμικά που είναι μία αξιόπιστη μέθοδος εξέτασης της ακοής, όπου τοποθετούνται ηλεκτρόδια στο κεφάλι του παιδιού και καταγράφονται οι αντιδράσεις του ακουστικού νεύρου. Δεν απαιτείται  συνεργασία μεταξύ του εξεταζόμενου και του εξεταστή. Τα αποτελέσματα της εξέτασης δείχνουν σε ποια ένταση υπάρχει αντίδραση ενός ευρέος φάσματος συχνοτήτων και επιτρέπει την γρήγορη εφαρμογή ακουστικών βαρηκοίας στις περιπτώσεις που είναι απαραίτητο.

Ακουόγραμμα είναι η γραφική απεικόνιση της ακοής ενός ατόμου. Είναι ο χάρτης της ακοής του. Ο οριζόντιος άξονας αναγράφει τις συχνότητες; του ήχου και ο κάθετος άξονας την ένταση του ήχου. Κατά την εξέταση χρειάζεται απόλυτη συνεργασία για να καταχωρηθούν σωστά οι ήχοι που το άτομο αντέδρασε. Ο εξεταστής στέλνει έναν ήχο κάθε φορά μίας συχνότητας σε διαφορετική ένταση. Ο εξεταζόμενος λαμβάνει το ακουστικό σήμα μέσα από ειδικά ακουστικά που φορά και βρίσκεται μέσα σε δωμάτιο με επένδυση (soundproof room) «αδιαπέραστο» από τους εξωτερικούς θορύβους.

Ακουστικά Βοηθήματα

• Οπισθωτιαίο ακουστικό.

• Μικρόφωνο που συλλέγει τους περιβαλλοντικούς ήχους και τους οδηγεί στο εσωτερικό επεξεργαστή του ακουστικού που θα τους ενισχύσει και θα τουςοδηγήσει ενισχυμένους σε ένταση στο τύμπανο και στον κοχλία του παιδιού. Θα ακολουθήσει δηλαδή τον φυσικό δρόμο για την ακοή. Ο τεχνικός των ακουστικών θα ρυθμίσει τον επεξεργαστή του ακουστικού ούτως ώστε να ταιριάζει με το ακουόγραμμα του ατόμου που το φορά. Όλα τα ακουστικά δεν κάνουν για όλους τους ανθρώπους, όπως όλα τα γυαλιά δεν κάνουν για όλους τους μύωπες.

• Κοχλιακό εμφύτευμα. Κεραία που συλλέγει όλα τα ηχητικά μηνύματα και τα καθοδηγεί στον επεξεργαστή της ομιλίας. Ο Επεξεργαστής της Ομιλίας αναλύει και προσαρμόζει το ηχητικό μήνυμα σε ηλεκτρικό που αναγνωρίζεται από το νευρικό σύστημα και το διοχετεύει στο  εσωτερικό τμήμα του εμφυτεύματος που βρίσκεται τοποθετημένο μέσα στον κοχλία μετά από χειρουργική επέμβαση. Το εσωτερικό τμήμα αντικαθιστά την κοχλία του παιδιού και στέλνει εκείνο στο ακουστικό νεύρο την πληροφορία του ήχου. Είναι η πιο εξελιγμένη μέθοδος αποκατάστασης της ακοής και παρακάμπτει το συνηθισμένο δρόμο διοχέτευσης του ήχου μέσα από το τύμπανο, το μέσο αυτί και την κοχλία. Το κοχλιακό εμφύτευμα είναι επέμβαση που δεν γίνεται αδιακρίτως σε οποιοδήποτε βαρήκοο παιδί. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι η ύπαρξη νευροαισθητήριας βαρηκοΐας, η προηγούμενη εφαρμογή ακουστικών με φτωχό αποτέλεσμα, η καλή χειλεοαναγνωστική ικανότητα του παιδιού, η φυσιολογική νοημοσύνη, η καλή συνεργασία του παιδιού και των γονιών με την επιστημονική ομάδα και τα αποτελέσματα των ακτινολογικών και λοιπών ιατρικών εξετάσεων. Τα δύο πρώτα χρόνια μετά την επέμβαση, χρειάζεται τακτική ρύθμιση των καναλιών του εσωτερικού τμήματος από εξειδικευμένο τεχνικό για την βέλτιστη της λειτουργία της συσκευής σε συνεργασία με αναφορές από τον Παθολόγο Λόγου &  Ομιλίας που παρακολουθεί το παιδί.

Διαδικασία αποκατάστασης

Το βαρήκοο παιδί αιφνιδιάζεται όταν αρχίζει η εφαρμογή των ακουστικών του. Οι ήχοι που ακούει είναι άγνωστοι και χρειάζεται χρόνο για να τους αναγνωρίζει και να εξοικειωθεί με τις ιδιότητες τους. Ο Παθολόγος Λόγου &  Ομιλίας θα χρησιμοποιήσει μουσικά όργανα για να διδάξει την ένταση και την χροιά του ήχου, τον τονισμό και την μελωδικότητα στην φωνή, την διάκριση των ήχων, τον προσανατολισμό του ήχου και την ανάπτυξη ακουστικής μνήμης.  Ενθαρρύνεται η πρώτη επικοινωνία χρησιμοποιώντας ως μη λεκτικό μέσο τη μουσική.

Ο Ειδικός Παιδαγωγός είναι το πρώτο σκαλοπάτι για την επικοινωνία με το παιδί. Θα του μάθει να συνεργάζεται με θεραπευτές και γονείς και θα γεφυρώσει την οποιαδήποτε απόκλιση υπάρχει στο γνωστικό τομέα (έννοιες χώρου, χρόνου, ποιότητος, προμαθηματικές έννοιες κ.α.) σε σχέση με τους συνομηλίκους του. Ακόμα θα βελτιώσει τη βλεμματική επαφή και τη συγκέντρωση προσοχής.

Η ομιλία είναι μια σύνθεση από ήχους διαφορετικών συχνοτήτων και εντάσεων. Ο Θεραπευτής Λόγου χρησιμοποιεί μέσα όπως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής με γραφική παράσταση των ήχων. Τα άτομα με βαρηκοία μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τους ήχους που τους περιβάλλουν και την σύνθεση των ήχων που απαρτίζουν μία λέξη και τελικά ονοματίζουν ένα αντικείμενο. Ο Παθολόγος Λόγου & Ομιλίας θα χρησιμοποιήσει διαφορετικά μέσα (οπτικά, απτικά και ηχητικά) για να προκαλέσει το παιδί να επικοινωνήσει και να μπορέσει να παράγει ήχους που αργότερα θα γίνουν ομιλία. Οι στόχοι της λογοθεραπείας είναι η άρθρωση, το λεξιλόγιο, η δομή και η γραμματική, ο τονισμός της λέξης και της πρότασης και η διδασκαλία της πρώτης μορφής λεκτικής επικοινωνίας μέσω της χειλεοανάγνωσης.

Ο Ειδικός Δάσκαλος θα μεταδώσει στο παιδί τη σχέση που υπάρχει μεταξύ των ήχων που παράγει με το στόμα και την κωδικοποίηση τους σε γράμματα. Θα του μάθει να διαβάζει και να γράφει και θα χρησιμοποιήσει ενισχυτική αγωγή παράλληλα με την παρακολούθηση της σχολικής τάξης.

Η Βαρηκοΐα είναι μια κατάσταση που χρειάζεται χρόνο εξοικείωσης και προσαρμογής για τις δυνατότητες του παιδιού και την δυναμική της οικογένειας. Τα συναισθήματα που δημιουργούνται στο παιδί, αδέλφια και γονείς χρειάζεται να συζητιούνται και να βρίσκονται διέξοδοι. Ο έμπειρος Ψυχολόγος θα  προτείνει λύσεις και θα βοηθήσει τους γονείς και το παιδί να μην παρουσιάζουν ακραίες συμπεριφορές, απόρριψης, υπερπροστασίας ή απομόνωσης και θα οδηγήσει το παιδί στο να αισθάνεται άνετα στις καθημερινές συναλλαγές του, να ζητά από τους συνομιλητές του να ακολουθούν σωστούς κανόνες επικοινωνίας (να μην μιλούν όλοι μαζί και να διατηρούν οπτική επαφή μαζί του) και να διεκδικεί το δικό του κοινωνικό ρόλο ισότιμα στην ομάδα.

Τα  άτομα με  κοχλιακό εμφύτευμα δεν έχουν φυσιολογική ακοή, αλλά ακούν  «ηλεκτρονικούς ήχους». Χρειάζονται θεραπευτική παρέμβαση με τον θεραπευτή λόγου, τον ειδικό παιδαγωγό και την υπόλοιπη ομάδα αποκατάστασης όπως  και το παιδί που φορά ακουστικά.

Η κλινική  εμπειρία έχει δείξει ότι η συνεργασία της διεπιστημονικής ομάδας, του παιδιού και των γονέων, καθώς και η συνέπεια με την οποία θα ακολουθήσουν τους μακροπρόθεσμους στόχους που τίθενται για κάθε βαρήκοο παιδί, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τα βέλτιστα αποτελέσματα της παρέμβασης.

Πολύ συχνά τα μικρά παιδιά που χρειάζεται να φορέσουν ακουστικά δυσκολεύονται στο να τα «κρατήσουν» στα αυτιά τους, όπως επίσης οι γονείς χρειάζονται μια εκπαίδευση στο πως θα βοηθήσουν τα παιδιά τους, στο να επικοινωνούν μαζί τους. Έχουν πλέον οργανωθεί διεπιστημονικές ομάδες «Playgroup» που στόχο έχουν να καλύψουν αυτές τις ανάγκες. Οι γονείς που έχουν υποψήφια παιδιά για εφαρμογή κοχλιακών εμφυτευμάτων ή που πρόσφατα εφάρμοσαν ακουστικά βαρηκοΐας θα ωφεληθούν από μια τέτοια καινοτόμο παρέμβαση.

Όπως σε κάθε καινούργιο κεφάλαιο στη ζωή μας χρειάζεται αποφασιστικότητα, δύναμη και  χιούμορ, για να μπορέσουμε να προσαρμοστούμε γρηγορότερα τόσο εμείς όσο και τα παιδιά μας.

Όπως σε κάθε καινούργιο κεφάλαιο στη ζωή μας χρειάζεται αποφασιστικότητα, δύναμη και  χιούμορ, για να μπορέσουμε να προσαρμοστούμε γρηγορότερα τόσο εμείς όσο και τα παιδιά μας…