Με την έναρξη της πρώτης δεκαετίας του 2000, άρχισε να παρατηρείται τάση αμφισβήτησης της ασφάλειας των εμβολίων από γονείς που ζουν σε αναπτυγμένες περιοχές του πλανήτη. Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρήθηκε στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όχι γιατί λείπει η ενημέρωση, όπως θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος, αλλά γιατί οι πληθυσμοί αυτοί γνωρίζουν πολύ καλά και έχουν καθημερινή εμπειρία για το τι σημαίνει λοιμώδες νόσημα. Αποτέλεσμα λοιπόν αυτού του γεγονότος είναι η άρνηση κάποιων γονέων να εμβολιάσουν τα παιδιά τους, αποφεύγοντας μερικά ή στο σύνολό τους τα εμβόλια.


Το θέμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό, εάν λάβει έκταση, διότι βλάπτεται άμεσα η δημόσια υγεία. Άλλο πράγμα είναι η επιστροφή στη φύση και άλλο να ζούμε χωρίς ρεύμα, ψυγείο, θέρμανση ή βασικούς κανόνες υγείας. Άλλο πράγμα είναι να αγοράζεις ένα αυτοκίνητο αντίκα του 1930 και άλλο να γυρίζεις εσύ και κυρίως το παιδί σου σε εκείνη την εποχή, την εποχή που οι απώλειες ανθρώπινων ζωών ήταν περισσότερες από τα λοιμώδη νοσήματα, από ότι από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Και το σημαντικότερο, δεν έχε έχετε το ηθικό δικαίωμα να αποφασίζεται ως γονείς για ένα παιδί που δεν έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει για τον εαυτό του και να εκθέτετε σε κίνδυνο την ακεραιότητά του και ακόμη τη ζωή του.

Και ακόμη, δεν είναι δυνατόν να παίρνετε αποφάσεις για τόσο σοβαρά θέματα, χωρίς να έχετε μια ενημέρωση που να είναι ανάλογη της σημαντικότητας της απόφασης.

Για το λόγο αυτό γράφω αυτές τις γραμμές, όχι τόσο για να σας πείσω, όσο για να βάλω κάποιους προβληματισμούς. Γνωρίζω πολύ καλά ότι τα blogs και η ανταλλαγή απόψεων με ανθρώπους που δεν γνωρίζουν το θέμα, διαθέτουν ισχυρότερη δύναμη επιρροής από μένα

Μερικές Γενικές Γνώσεις

Η παραγωγή εμβολίων και ο εμβολιασμός των παιδιών, αποτελούν ίσως τη μεγαλύτερη πρόοδο της ιατρικής, που επιτελέσθηκε κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα.
Αρκετά νοσήματα έχο
υν πάψει να απασχολούν την ανθρωπότητα(πολυομυελίτιδα, διφθερίτιδα, ευλογιά), ενώ άλλα βρίσκονται υπό έλεγχο και απασχολούν ελάχιστα (ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα και τώρα ανεμοβλογιά). 

Ο εμβολιασμός για αιμόφιλο τύπου Β( Hib) και πνευμονιόκοκκο έχει προσφέρει τα μέγιστα, μειώνοντας τις σοβαρές μορφές λοιμώξεων από αυτούς τους μικροοργανισμούς, όπως είναι η βακτηριαιμία και η μηνιγγίτιδα και ακόμη τις μικρότερης βαρύτητας, όπως η πνευμονία και η οξεία μέση ωτίτιδα.

Ο εμβολιασμός για τον ιό Rota,αν υπάρξει η οικονομική δυνατότητα να επεκταθεί σε αναπτυσσόμενες χώρες, θα σώζει εκατοντάδες χιλιάδες βρεφών κάθε χρόνο.

Η ηπατίτιδα Β ελέγχεται πολύ καλά σε αναπτυγμένες χώρες με τον εμβολιασμό και οι απώλειες ανθρώπινων ζωών από χρόνια ενεργό ηπατίτιδα και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, έχουν μειωθεί εντυπωσιακά. Το πρόβλημα υπάρχει ακόμη σε αναπτυσσόμενες χώρες όπου η πρόσβαση σε εμβολιασμό και σε υπηρεσίες υγείας, είναι προβληματική. Το ίδιο ισχύει για την ηπατίτιδα Α, ιδιαίτερα σε υποβαθμισμένες περιοχές.

Το εμβόλιο της εποχικής γρίπης αποτελεί μία σημαντική εξέλιξη, ιδιαίτερα για άτομα αυξημένου κινδύνου για σοβαρές επιπλοκές αν προσβληθούν από τον εκάστοτε κυκλοφορούντα ιό.

Το εμβόλιο για τον ιό HPV (ιό των κονδυλωμάτων), είναι σχετικά πρόσφατο, όμως είναι το μοναδικό εμβόλιο που προστατεύει από καρκίνο τις γυναίκες και μάλιστα από τον σοβαρό και συχνό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Για το μηνιγγιτιδόκοκκο, κυκλοφορεί το συζευγμένο εμβόλιο για τον ορότυπο C, που δεν απασχολεί ιδιαίτερα τους λαούς της λεκάνης της Μεσογείου και το πολυσακχαριδικό (άλλης τεχνολογίας τετραδύναμο για ορότυπο Α, C, W135 και Υ), που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε νέους που ζουν σε κλειστές κοινότητες. Ήδη είναι έτοιμο το παραπάνω εμβόλιο σε συζευγμένη μορφή (παρατεταμένης ανοσοποίησης) και το εμβόλιο για ορότυπο Β, που αποτελεί συνεχή απειλή για τους Μεσογειακούς λαούς. Σε μερικούς μήνες, τα παραπάνω εμβόλια ελπίζουμε ότι θα είναι διαθέσιμα.

Το μοναδικό εμβόλιο που δεν προσέφερε στην ανθρωπότητα, όσα η ανθρωπότητα περίμενε από αυτό, είναι το εμβόλιο κατά της φυματίωσης, το γνωστό BCG. Ελπίζουμε ότι στα επόμενα 5-7 χρόνια θα έχουμε στη διάθεσή μας ένα νέο εμβόλιο κατά της φυματίωσης, ασφαλές και αποτελεσματικό. Για την παραγωγή του εργάζονται περίπου 200 εργαστήρια υψηλού επιπέδου σε όλο τον κόσμο και αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι χρονικά προηγείται το εμβόλιο που ετοιμάζεται στην Οξφόρδη και έχει προχωρήσει αρκετά στα στάδια των δοκιμών.

Δεν θα αναφερθώ σε αριθμούς , για τα εκατομμύρια των ανθρώπων που σώθηκαν με τους εμβολιασμούς, γιατί μερικές φορές οι αριθμοί δεν είναι τόσο εκφραστικοί. Θα αναφέρω μόνο ότι από τη φυματίωση και την ελονοσία όπου το εμβόλιο της πρώτης απέτυχε και για την δεύτερη δεν υπάρχει εμβόλιο, πεθαίνουν κάθε εβδομάδα τόσοι άνθρωποι, όσοι παρακολουθούν ένα ποδοσφαιρικό αγώνα σε γήπεδο 60.000 θέσεων.

Είναι γεγονός ότι οι νεότερες γενιές, πολιτών αλλά και γιατρών, δεν ήλθαν ποτέ σε επαφή με απώλειες παιδιών από λοιμώδη νοσήματα, ούτε και με μόνιμες σωματικές ή νοητικές βλάβες. Όλα αυτό μπορεί να τα ακούνε ή να τα διαβάζουν, δεν μπορούν όμως να αξιολογήσουν τα στοιχεία. Τα τελευταία 50 χρόνια ο μέσος όρος επιβίωσης του ανθρώπου των αναπτυγμένων χωρών έχει φθάσει περίπου στα 79 από τα 55 και δεν οφείλεται μόνο στην αλλαγή των συνθηκών διαβίωσης και στις επί μέρους προόδους της ιατρικής. Οφείλεται κατά βάση στη μείωση της βρεφικής και παιδικής θνησιμότητας, όπου η προσφορά των εμβολίων είναι ανυπολόγιστη. 

Όσα χρόνια υπήρχαν μνήμες από παιδιά που χάθηκαν από λοιμώδη νοσήματα κανένας δεν έκανε αναφορά στην ασφάλεια των εμβολίων, διότι η απειλή από τα νοσήματα ήταν καθημερινή και καθημερινές οι απώλειες παιδιών. Σήμερα που τα εμβόλια είναι προηγμένης τεχνολογίας και κατά πολύ ασφαλέστερα, υπάρχουν φωνές που αναφέρονται στην ασφάλεια των εμβολίων χωρίς να γίνεται καμιά αναφορά στη σχέση κόστους –όφελους. Είναι σαν τα λοιμώδη νοσήματα να εξαφανίσθηκαν μαγικά.

Το ερώτημα είναι ‘‘γιατί τώρα’’ αυτή η αρνητική καμπάνια κατά των εμβολίων;

H απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη. Πρώτον δεν βλέπουν πλέον γονείς και γιατροί λοιμώδη, απειλητικά νοσήματα και είναι ευκολότεροι στο να δεχθούν κάποια μηνύματα που αφορούν παρενέργειες των εμβολίων. Δεύτερο, υπάρχει εύκολη διασπορά ειδήσεων και απόψεων, ιδιαίτερα δια μέσου διαδικτύου. Τρίτο, υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης για το τι είναι εμβόλιο και πως λειτουργεί. Τέταρτο και αρκετά σημαντικό, η κακή διαχείριση του μονοδύναμου εμβολίου του ιού γρίπης Η1Ν1, που δημιούργησε διεθνώς δυσπιστία προς τους γιατρούς, την ιατρική, τα θεσμικά επιστημονικά όργανα και ακόμη τον Π.Ο.Υ.Πέμπτο, η ανάπτυξη φιλοσοφίας εναλλακτικής ιατρικής που ουσιαστικά δεν είναι ιατρική, αλλά επιστροφή στη περίοδο που την ιατρική ασκούσαν μάγοι. Όλα αυτά τα ‘‘γλειφιτζούρια’’ που κυκλοφορούν με τη μορφή ουσιών που ‘‘ενισχύουν’’ την άμυνα και την ‘‘αντίδραση’’ του καταναλωτή, δεν είναι παρά placebo (εικονικά φάρμακα), που μιμούνται φάρμακα, αλλά δεν είναι. Άλλωστε, αν είχαν δραστικές ουσίες ικανές να ανιχνευθούν στη συσκευασία, θα όφειλαν να περάσουν από τη διαδικασία έγκρισης του οργανισμού φαρμάκων και ακόμη να έχουν έγκριση συνταγογράφησης σε ασφαλισμένους.

Σήμερα, επειδή δεν βλέπουν οι γονείς λοιμώδη νοσήματα, στρέφουν την προσοχή στις παρενέργειες των εμβολίων, λες και τα λοιμώδη νοσήματα μειώθηκαν μόνα τους, όπως ήδη προαναφέρθηκε. Η σύγκριση λοιπόν γίνεται με κακή χρήση των στοιχείων και στη παγίδα αυτή πέφτουν και αρκετοί νέοι γιατροί, γιατροί του 21ου αιώνα. Το ποσοστό αυτό των γιατρών δεν είναι μικρό αν ληφθεί υπ’ όψιν μελέτη από τις ΗΠΑ όπου το 11% των ασκούντων γενικών γιατρών και παιδιάτρων, δεν συνιστά όλα τα εμβόλια στους ασθενείς τους. Ο φόβος για το νόσημα μεταβλήθηκε σε φόβο προς το εμβόλιο. Κατόπιν τούτου μπορεί κανείς να οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι τα εμβόλια έπεσαν θύματα της αποτελεσματικότητάς τους.

Μελέτη της κάλυψης του πληθυσμού με εμβολιασμούς που διενεργήθηκε στις ΗΠΑ για τα έτη 2001-2002, έδειξε ότι 1% των γονέων ήταν αρνητικοί στη λήψη εμβολίων και 6% ήταν ουδέτεροι σε ότι αφορά στην ασφάλεια των εμβολίων. Και οι δύο κατηγορίες ήταν αυτές που κατά βάση αρνήθηκαν τον εμβολιασμό. Ενώ το 2003-2004 αυξήθηκε το ποσοστό αυτών που αρνήθηκαν εμβολιασμό σε ποσοστό 6%, ενώ από αυτούς που εμβολιάστηκαν 28% δεν ήταν βέβαιοι ότι αυτό που έκαναν ήταν το σωστό.

Τα παραπάνω αποτελούν δυσάρεστα μηνύματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα και δυναμικά πριν βρεθεί η ανθρωπότητα πάλι στο 19ο αιώνα, να παλεύει με λοιμώδη νοσήματα.

Οι τελευταίες επιδημίες ιλαράς, αιμόφιλου ινφλουένζα τύπου Β και κοκκύτη, με όλες τις συνέπειες και τις απώλειες ανθρώπινων ζωών, οφείλονται ακριβώς στη άρνηση κάποιων γονέων να εμβολιάσουν τα παιδιά τους. Πρέπει να δοθεί έμφαση στο γεγονός ότι τα πρώτα θύματα σε κάθε επιδημία, θα είναι τα παιδιά τους , γιατί ο πρώτος στόχος είναι τα παιδιά που δεν εμβολιάσθηκαν
. Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνει γνωστό ότι μικροεπιδημίες, σε τοπικό συνήθως επίπεδο, από νοσήματα για τα οποία υπάρχουν εμβόλια, συμβαίνουν όταν οι τοπικές αυτές συνθήκες το ευνοήσουν. Οι συνθήκες αυτές δεν είναι οι εποχές του έτους, αλλά η δημιουργία μιας ικανής δεξαμενής ατόμων που είναι επίνοσα (ευάλωτα). Τα άτομα αυτά είναι κατά κύριο λόγο ανεμβολίαστα παιδιά και σε μικρό ποσοστό παιδιά που εμβολιάστηκαν, όμως ο εμβολιασμός δεν στάθηκε ικανός να δημιουργήσει αντισώματα προς το νόσημα. Το ποσοστό αυτό είναι μικρό της τάξεως 2-5%, ανάλογα με το εμβόλιο.

Οι επιχειρηματολογία γονέων και γιατρών που αρνούνται εμβολιασμό.

α. Η συσχέτιση εμβολίων ιλαράς – ερυθράς- παρωτίτιδας με αυτιστική συμπεριφορά.

Ο Andrew Wakefild (AW) βρετανός γαστρεντερολόγος παρουσίασε μία δήθεν μελέτη, κακοσχεδιασμένη φάρσα ουσιαστικά, την οποία έδωσε προς δημοσίευση στο υψηλού επιστημονικού επιπέδου περιοδικό LANCET. Ήταν τόσο καλοστημένη αυτή η απάτη που εξαπατήθηκε ακόμη και η επιτροπή έγκρισης ενός τόσο αξιόλογου περιοδικού. Ισχυρίσθηκε ο AW ότι σε άτομα με αυτισμό διαπίστωσε γενετικό υλικό ιού ιλαράς στο αίμα και στο έντερο. Από εκεί και πέρα σχεδιάστηκαν μελέτες, ιδιαίτερα μεγάλες και καλά σχεδιασμένες επάνω στην εκφρασθείσα άποψη και σε καμία από αυτές δεν διαπιστώθηκε το εύρημα το A.W.

Ως συνέπεια όμως αυτής της επιστημονικής αναλήθειας και απάτης, ήρθε ο φόβος των γονέων για το εμβόλιο, η άρνηση εμβολιασμού και η απώλεια αθώων παιδιών στη Βρετανία και στη Σκωτία.

Αυτή τη στιγμή ο A.W βρίσκεται εκτός ιατρικής οικογένειας μετά την αφαίρεση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος από τα Βρετανικά Δικαστήρια. Οι μάρτυρες κατηγορίας ήταν οι συνεργάτες του οι οποίοι συμμετέχουν στο άρθρο του ιατρικού περιοδικού Lancet. Κατά την ακροαματική διαδικασία υποστήριξαν ότι τους παραπλάνησε και τους ίδιος δίνοντάς τους ψευδή στοιχεία και ευρήματα. Όμως το κακό είχε γίνει και δυστυχώς μερικοί αφελείς ή και κακόβουλοι αναπαράγουν ακόμη την είδηση. Προ καιρού μία έγκυος γυναίκα της οποίας έχω μεγαλώσει το πρώτο της παιδί ηλικίας 2,5 ετών, μου ανέφερε ότι ο μαιευτήρας της είπε να μην εμβολιάσει το παιδί που θα γεννηθεί με εμβόλιο MΜR, γιατί μπορεί να εμφανίσει αυτισμό και ότι αυτός στο παιδί του δεν έκανε αυτό το εμβόλιο. Της είπα και την παρακάλεσα να του πει, ότι τον παρακαλώ να ενημερωθεί και όταν διαπιστώσει ότι είχε άδικο, να της ζητήσει συγγνώμη.

β. Η Thimerοsal (θειομερσάλη) αποτελεί μία μεθυλική ένωση του υδραργύρου η οποία χρησιμοποιήθηκε από το 1930 ως συντηρητικό των εμβολίων, ιδιαίτερα αυτών που βρίσκονται σε φιαλίδια πολλαπλών δόσεων. Ο κύριος στόχος προσθήκης στα εμβόλια ήταν η διατήρηση αποστειρωμένου προϊόντος.

Η θειομερσάλη ενοχοποιήθηκε και αυτή για αυτισμό. Το 1990 η τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ, αναξαρτήτως της συσχέτισης με αυτισμό, προσπάθησε να μειώσει τη περιεκτικότητα σε υδράργυρο, σε οτιδήποτε έχει σχέση με τον άνθρωπο (τροφή, κρέμες κλπ). Η αρχή προστασίας του περιβάλλοντος (ΕΡΑ) θέσπισε όρια, ώστε η έκθεση σε μεθυλικές ενώσεις υδραργύρου να είναι ασφαλής, όσες δόσεις εμβολίου και να λάβει ένα παιδί, ακόμα και αν είναι πρόωρο.

Το 1999 η Αμερικάνικη Ακαδημία παιδιατρικής ζήτησε την αφαίρεση της θυμεροσάλης από όλα τα εμβόλια, όχι για τον κίνδυνο αυτισμού, αλλά για να αφαιρέσει το επιχείρημα της σύνδεσης με αυτισμό και να αντιμετωπίσει την εναντίον των εμβολίων καμπάνια. Αυτή τη στιγμή εκτός από το εμβόλιο γρίπης δεν υπάρχει άλλο εμβόλιο με την ουσία αυτή.


γ. Εμβόλιο HPV (Human papillomavirus vaccine).
Ο ιός των ανθρώπινων κονδυλωμάτων είναι το αίτιο της συχνότερης σεξουαλικά μεταδιδόμενης νόσου.Ο ιός αριθμεί περισσότερους από 120 οροτύπους, από τους οποίους οι 30 είναι οι συχνότεροι και από αυτούς οι οκτώ είναι καρκινογόνοι, προκαλώντας τον πολύ συχνό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Πρόκειται συνεπώς για εμβόλιο που αντιμετωπίζει καρκίνο.

Εφαρμόστηκε ο εμβολιασμός από το 2006 με πρώτο το Gardasil (4 ορότυποι) και σε ένα χρόνο μετά το cervarix (2 ορότυποι, οι συχνότερα υπεύθυνοι για καρκίνο). Η αποτελεσματικότητα στην πρόληψη μόλυνσης είναι 98-99%, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό.

Παρά ταύτα συντηρητικά τμήματα της Αμερικάνικης κοινωνίας υποστηρίζουν ότι αν γίνει σε σχολική ηλικία ένα εμβόλιο για σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, τότε τα παιδιά πιθανόν να αρχίσουν χωρίς αναστολές πρώιμη έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας. Αυτό είναι πέρα ως πέρα αναληθές και προσχηματικό, γιατί όταν έγινε μελέτη σε σχολεία για το τι γνωρίζουν για τον ιό HPV και τα προβλήματα που αυτός δημιουργεί, τα παιδιά είχαν πλήρη άγνοια και όσα από αυτά γνώριζαν, η γνώση οφειλόταν στο θόρυβο που δημιουργήθηκε μετά τη χρήση του εμβολίου.. Τέλος παρόμοια μελέτη 4-6 χρόνια μετά την έναρξη του εμβολιασμού έδειξε ότι ο μέσος όρος έναρξης σεξουαλικής ζωής ήταν το 14,9 έτος, ενώ συναφής μελέτη που έγινε πριν την έναρξη του εμβολιασμού έδειξε ότι ποσοστό 3,6% κοριτσιών 13 ετών είχε σεξουαλική δραστηριότητα. Παρά τούτο και την έλλειψη επιπλοκών από την 6χρονη πείρα που αποκτήθηκε από το εμβόλιο, σημαντικός αριθμός παιδιών και γονιών αρνούνται εμβολιασμό. (Έχουν εμβολιασθεί παγκοσμίως μέχρι αυτή τη στιγμή περισσότερα από 100 εκατ. Έφηβες)

Σημαντική είναι επίσης η συμμετοχή των γιατρών σε αυτή την αρνητική συμπεριφορά. Οφείλουν να έχουν πολύ καλή επιστημονική ενημέρωση πριν εκφράσουν άποψη. Όπως αναφέρει και ένας Γάλλος επιδημιολόγος ‘‘δεν είναι υποτιμητικό για ένα γιατρό, ιδιαίτερα αυτή την εποχή της εκτεταμένης εξειδίκευσης, να πει για ένα ιατρικό θέμα ,δεν γνωρίζω’’.

δ. Εγκεφαλοπάθεια από εμβόλιο κοκκύτη.

Πριν το 1940 όπου για πρώτη φορά εφαρμόστηκε ολοκυτταρικό εμβόλιο κατά του κοκκύτη, χιλιάδες παιδιά, ιδιαίτερα βρέφη, έχαναν τη ζωή τους από επιπλοκές της νόσου και κυρίως σοβαρές πνευμονίες, εγκεφαλικές αιμορραγίες και εγκεφαλίτιδες.

Μετά την εφαρμογή του εμβολιασμού και παρά τη χρήση πλέον ακυτταρικού ιδιαίτερα ασφαλούς εμβολίου, χωρίς αντιδράσεις κατά τον εμβολιασμό, ο κοκκύτης παραμένει να αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας για τους λόγους :

1.Το εμβόλιο προσφέρει προστασία σε ποσοστό κυμαινόμενο από 70-90%.
2.Τα αντισώματα εξασθενούν από την εφηβεία και πέρα.
3. Υπάρχει σημαντικό ποσοστό πληθυσμού που δεν εμβολιάστηκε ποτέ.

Το 1974 δημοσιεύθηκε μελέτη που συσχέτιζε το εμβόλιο με εγκεφαλοπάθεια με αποτέλεσμα στη Βρετανία ο εμβολιασμός για κοκκύτη μειώθηκε από 70% σε 30%. Το ίδιο συνέβη και στην Ιαπωνία και Σουηδία. Οι τρεις αυτές χώρες πλήρωσαν υψηλό τίμημα ανθρώπινων ζωών εξαιτίας αυτής της δημοσίευσης. Τελικά καλά σχεδιασμένες μελέτες έδειξαν ότι δεν είναι αληθές ούτε το μικρό ποσοστό εγκεφαλίτιδας που ισχυρίσθηκαν ότι βρήκαν οι ερευνητές,όμως και πάλι το κακό έγινε.

Σήμερα με το νέο τετραδύναμο τετάνου, διφθερίτιδας, κοκκύτη, πολυμυελίτιδας, οι έφηβοι λαμβάνουν μία αναμνηστική δόση και η προστασία έγινε μακροχρόνια. Ήδη έχουν φανεί τα πρώτα αποτελέσματα με τη μείωση επιδημίας κοκκύτη σε κολέγια.
ε. Τα τελευταία 50 χρόνια ο αριθμός των εμβολίων έχει αυξηθεί και ένα παιδί πλήρως εμβολιασμένο θα έχει λάβει 14 διαφορετικά εμβόλια(αντιγόνα) και 26 ενέσεις, στο τέλος του δεύτερου έτους της ηλικίας του.

Αρκετοί γονείς διαμαρτύρονται διότι ένας ανώριμος οργανισμός δέχεται τόσα αντιγόνα.

Το έμβρυο από τη 14η εβδομάδα είναι σε θέση να παράγει αντισώματα. Μετά τη γέννηση το ανοσοποιητικό ωριμάζει ταχύτατα και στο τέλος του πρώτου χρόνου είναι ικανό να δεχθεί προς επεξεργασία και παραγωγή αντισωμάτων, 1010 διαφορετικά αντιγόνα. Παρά αυτές τις δυνατότητες υπάρχει πρόνοια ώστε ο αριθμός των αντιγόνων που περιέχεται στα εμβόλα, να μειώνεται συνεχώς. Έτσι τα αντιγόνα του κοκκύτη από 50 που ήταν στο ολοκυτταρικό έγιναν 2 στο ακυτταρικό. Οι γονείς πρέπει να αποδεχθούν ότι το ανοσοποιητικό των παιδιών είναι αρκετά ισχυρό και δεν εξασθενεί με τα εμβόλια.

Συμπερασματικά

• Η έναρξη της αμφισβήτησης ξεκινάει από το σημείο όπου γιατροί και γονείς δεν βλέπουν πλέον λοιμώδη νοσήματα και το κύριο είναι πως δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτό οφείλεται στα ίδια τα εμβόλια.

• Θεωρούν λοιπόν ότι τα εμβόλια δεν είναι πλέον χρήσιμα γιατί δεν γνωρίζουν ότι χωρίς αυτά θα ζήσουν τραγωδίες. Τα νοσήματα εξέλειπαν τα βακτηρίδια και οι ιοί, όχι.

• Η έλλειψη του νοσήματος αποδυνάμωσε σε βάρος του εμβολίου τη σχέση κόστος – όφελος.

• Όλη η ηλεκτρονική ενημέρωση που σχετίζεται με προσωπικές απόψεις και επικοινωνία (blogs) είναι εχθρική, ιδιαίτερα αυτή που χαρακτηρίζεται από μία εναλλακτική φιλοσοφία.

• Οι θεσμικοί φορείς δεν απευθύνονται με ενημερωτικά άρθρα σε γονείς,αλλά και να απευθυνθούν έχουν χάσει την αξιοπιστία τους, σε βαθμό που φέρνουν αντίθετο αποτέλεσμα.

• Η εμπλοκή της βιομηχανίας και του κέρδους αποδυνάμωσε την αξιοπιστία ακόμα περισσότερο.

• Οι ειδικοί με τις απρόσωπες παρεμβάσεις τους δεν είναι πειστικοί. Τους θεωρούν διαπλεκόμενους.

• Οι γιατροί, μη παιδίατροι, είναι προτιμότερο να λένε ‘‘δεν γνωρίζω’’, αντί να λένε όχι, κάτι που μερικοί γονείς το περιμένουν για να έχουν και ‘‘ιατρικό άλλοθι’’. 

• Οι καταλληλότεροι είναι οι παιδίατροι αρκεί να είναι ενήμεροι και να επιχειρηματολογούν, αντί να λένε ‘‘κάνε το εμβόλιο και εγώ ξέρω το γιατί’’