Οξεία σκωληκοειδίτιδα στα παιδιά

Γράφει ο Παναγιώτης Σπυρίδης

Αναπλ. Καθηγητής Παιδιατρικής

Παναγιώτης Σπυρίδης

Διαβάστηκε 6,326 φορές

Γράφτηκε στις

Η σκωληκοειδίτιδα στα παιδιά είναι η συχνότερη φλεγμονή της κοιλίας που αντιμετωπίζεται με επείγουσα χειρουργική επέμβαση.

Στα παιδιά που είναι από 6-16 ετών η διάγνωση είναι σχετικά εύκολη από το γιατρό, παρά ταύτα μερικές φορές υπάρχουν δυσκολίες που σχετίζονται κυρίως με τη θέση που βρίσκεται η σκωληκοειδής απόφυση. Η θέση αυτή μπορεί να μην είναι η τυπική, αλλά να βρίσκεται πίσω από το τυφλό έντερο και όχι εμπρός και έσω που συνήθως βρίσκεται, να ανεβαίνει προς τα άνω και να φθάνει κάτω από το ήπαρ και σπάνια να βρίσκεται ακόμη και αριστερά, σε περιπτώσεις μη ομαλής θέσης του εντέρου.

Στις παραπάνω περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να μην έχει τα κλασσικά ευρήματα κατά την ψηλάφηση και η διάγνωση να διαφύγει. Στην περίπτωση αυτή και με την προϋπόθεση ότι ο γιατρός έχει υποψιαστεί τη φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης, το υπερηχογράφημα και ακόμη πιο αξιόπιστα η αξονική τομογραφία, συνήθως δίνουν λύση στο πρόβλημα. Στις ηλικίες 6-16 ετών συμβαίνει το 95% των φλεγμονών της σκωληκοειδούς, που παρατηρούνται κατά την παιδική ηλικία.

Σε παιδιά 0-12 μηνών ευτυχώς η σκωληκοειδίτιδα είναι σχεδόν απίθανο να συμβεί, γιατί είναι πολύ μικρή σαν λεπτό ξίφος και δεν έχει ακόμη αυλό (σωλήνα).

Στην ηλικία 2-5 ετών η οξεία σκωληκοειδίτιδα έχει μικρό μερίδιο, μόλις τo 5% του συνόλου των φλεγμονών της σκωληκοειδούς της παιδικής ηλικίας, όμως η διάγνωση της είναι εξαιρετικά δύσκολη και αυτό οφείλεται στα μη τυπικά κλινικά συμπτώματα, όσο και τα ευρήματα από την κλινική εξέταση από τον Παιδίατρο ή και τον Παιδοχειρουργό.

Εκτός τούτου η εξέλιξη είναι πολύ γρήγορη, σε βαθμό που όταν χειρουργούνται αυτά τα παιδιά, σε ποσοστό 54% έχουν ήδη απόστημα στο βάθος της δεξιάς πυέλου ή διάχυτη περιτονίτιδα.

Η ταχύτατη αυτή εξέλιξη οφείλεται στην ανικανότητα των παιδιών αυτής της ηλικίας να εμφανίσουν αξιόλογη τοπική άμυνα. Και βέβαια το φαινόμενο αυτό είναι περισσότερο έκδηλο, όσο κατεβαίνει η ηλικία από τα 5 προς τα 2 έτη.

Στις ηλικίες αυτές αρκεί να υπάρχουν κάποια ελάχιστα στοιχεία φλεγμονής της κοιλιάς ώστε ο γιατρός να σκεφθεί την σκωληκοειδίτιδα. Το υπερηχογράφημα και η αξονική τομογραφία είναι πολύτιμες απεικονιστικές εξετάσεις που οδηγούν στη διάγνωση.
Θα προσέξατε ότι δεν έγινε αναφορά στην εξέταση αίματος. Αυτό έγινε σκόπιμα, για να δοθεί η πραγματική διάσταση στην αξία αυτής της εξέτασης.

Αν δεν έχει κατευθυνθεί η σκέψη του γιατρού στη φλεγμονή της κοιλιάς, η αύξηση των λευκών μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε λάθος διαγνωστικά μονοπάτια και σε καθυστερήσεις.

Προσοχή απαιτείται, γιατί κάποιες παθολογικές καταστάσεις μιμούνται οξεία σκωληκοειδίτιδα. Αυτά κυρίως είναι η πνευμονία των βάσεων του πνεύμονα, κυρίως του δεξιού, η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η αλλεργική πορφύρα, η διαβητική οξέωση και η μεσεντέρια λεμφαδενίτιδα που είναι ιογενής νόσος. Εκτός από την τελευταία όπου θα εξαιρεθεί μια σκωληκοειδής απόφυση χωρίς να χρειάζεται, στα υπόλοιπα μία χειρουργική επέμβαση θα δημιουργήσει απρόβλεπτη επιβάρυνση της παθολογικής κατάστασης που μιμήθηκε σκωληκοειδίτιδα.

Τα αίτια της οξείας σκωληκοειδίτιδας

Συνήθως προηγείται η είσοδος στον αυλό της κάποιου σκληρού, άσηπτου στοιχείου (κοπρόλιθος, ξηροί καρποί) που δημιουργεί αποφρακτικά φαινόμενα. Η κακή κυκλοφορία του αίματος που αναπτύσσεται στη σκωληκοειδή απόφυση εξ αιτίας της απόφραξης, αποτελεί κατάλληλο υπόστρωμα για τη δημιουργία φλεγμονής, συνήθως από κοινά παθογόνα βακτηρίδια του εντέρου. Η διάτρηση της σκωληκοειδούς στην ηλικία κάτω των 5 ετών είναι ταχεία και συμβαίνει στο 70% των περιπτώσεων εντός λίγων ωρών. Αντίθετα σε εφήβους συμβαίνει σε ποσοστό μόνο 10-20%.

Κλινική εικόνα

Η «κλασσική» κλινική εικόνα που δεν είναι και τόσο κλασσική και ειδική, περιλαμβάνει: συνήθως μέτριο πυρετό, ανορεξία, ναυτία, πόνο που σιγά-σιγά μετακινείται προς το κάτω δεξιό τμήμα της κοιλιάς, αδυναμία ευθειασμού του σώματος , μη άνετη βάδιση, ενώ το σώμα βρίσκεται σε πρόσθια κάμψη, ώστε να μην πιέζεται το έντερο. Αυτό το παιδί χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα. Παρά ταύτα τα πράγματα δεν είναι τόσο τυπικά ιδιαίτερα σε μικρά παιδιά και για παράδειγμα ο πόνος κάτω δεξιά διαπιστώνονται μόνο στο 40% και η ενόχληση της κοιλίας κατά τη βάδιση μόνο 52%.

Η χειρουργική επέμβαση, που δεν πρέπει να καθυστερεί, μπορεί να γίνει είτε με την κοινή πρακτική της διάνοιξης με τομή είτε λαπαροσκοπικά. Η τελευταία είναι λιγότερο τραυματική για τον μικρό άρρωστο.

Σύμφωνα με δημοσίευμα στο Archives Surgery τον Δεκέμβρη του 2010, ο Dr Fizan Abdulah και συν, μελέτησαν και επεξεργάσθηκαν δεδομένα από τα αρχεία του Νοσοκομείου Johns Hopkins Children’s Center of Baltimore από 1988-2005 σχετικά με παιδιά μικρότερα των 18 μηνών που χειρουργήθηκαν για οξεία σκωληκοειδίτιδα.

Οι περιπτώσεις ήταν περίπου 250.000 και εξ αυτών το 25% είχε διάτρηση της σκωληκοειδούς απόφυσης.

Στην προσπάθεια να ανιχνεύσουν τους παράγοντες που οδηγούσαν σ’ αυτή τη διάτρηση διαπίστωσαν ότι σε περιοχές όπου υπήρχε πληθώρα παιδιάτρων και συνεπώς την φροντίδα των παιδιών την είχε παιδίατρος, ο κίνδυνος ρήξης της σκωληκοειδούς ήταν 12% μικρότερος σε σύγκριση με περιοχές με λίγους παιδιάτρους. Επίσης η ύπαρξη απεικονιστικών μεθόδων σε νοσοκομείο υψηλού επιπέδου δεν ήταν τόσο αποτελεσματική στην πρόληψη ρήξης, όσο η κλινική εξέταση από παιδίατρο που πολύ πιο πρώιμα έθετε την υποψία της φλεγμονής της κοιλιάς.

Συμπερασματικά: ΟΤΑΝ ΠΟΝΑΕΙ Η ΚΟΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΑΣ, ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΗΣΥΧΟΙ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΤΩΝ 5 ΕΤΩΝ.

δημοφιλη αρθρα

ειδατε προσφατα