Με τον όρο “σπασμοί” αναφερόμαστε στις ακούσιες συσπάσεις μυών του σώματος, οι οποίες συνοδεύονται συνήθως από διαταραχή ή και απώλεια της συνείδησης. Οι επιληπτικές κρίσεις είναι ξαφνικές, παροδικές διαταραχές στην κίνηση του σώματος ή στη συμπεριφορά του παιδιού και οφείλονται σε παθολογικά ηλεκτρικά ερεθίσματα που προέρχονται από τον εγκέφαλο. Ο όρος επιληψία αναφέρεται στην κατάσταση εκείνη κατά την οποία το άτομο εμφανίζει επαναλαμβανόμενες κρίσεις/σπασμούς χωρίς εκλυτικό παράγοντα.
Στα παιδιά είναι συχνή η εμφάνιση κρίσεων/σπασμών ως αποτέλεσμα κάποιου εκλυτικού παράγοντα και ο συχνότερος από αυτούς τους παράγοντες είναι ο πυρετός. Οι σπασμοί που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του πυρετού ονομάζονται πυρετικοί σπασμοί.
Οι πυρετικοί σπασμοί είναι ο συχνότερος τύπος σπασμών στα παιδιά. Υπολογίζεται ότι 2 έως 5 στα 100 παιδιά θα εμφανίσουν πυρετικούς σπασμούς μέχρι την ηλικία των 6 χρόνων.
Οι πυρετικοί σπασμοί συμβαίνουν στις ηλικίες μεταξύ 1 και 6 χρόνων. Συμβαίνουν συνήθως στο πρώτο εικοσιτετράωρο του πυρετού και δε συνδυάζονται απαραίτητα με πολύ υψηλό πυρετό. Πολλές φορές μάλιστα συμβαίνουν κατά την ξαφνική άνοδο του πυρετού και μάλιστα πριν ακόμα οι γονείς συνειδητοποιήσουν ότι το παιδί τους έχει πυρετό. Απαραίτητη προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί ένας σπασμός που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του πυρετού ως πυρετικός είναι να αποκλειστεί η πιθανότητα λοίμωξης του νευρικού συστήματος (μηνιγγίτιδα/εγκεφαλίτιδα) καθώς αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει τόσο τον πυρετό όσο και τους σπασμούς.
Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να εξετάζονται τα παιδιά με πυρετικούς σπασμούς από παιδίατρο ιδιαίτερα στο πρώτο επεισόδιο.
Ο πυρετός προκαλεί σπασμούς στα μικρά παιδιά γιατί ο εγκέφαλος τους είναι ανώριμος και δε μπορεί να “χειριστεί” τον υψηλό πυρετό ή την ξαφνική άνοδο του πυρετού. Επιπλέον στις ηλικίες αυτές οι ιογενείς λοιμώξεις είναι συχνές και αυξάνεται έτσι η πιθανότητα να εμφανίσει το παιδί πυρετό. Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση πυρετικών σπασμών παίζει και η κληρονομική προδιάθεση. Αν ένα παιδί εμφανίσει πυρετικούς σπασμούς, η πιθανότητα να εμφανίσει και το αδελφάκι του είναι 10% και η πιθανότητα αυτή αυξάνει στο 50% εάν ένας από τους δύο γονείς είχε πυρετικούς σπασμούς όταν ήταν παιδί.
Οι πυρετικοί σπασμοί χωρίζονται σε:
α) απλούς, οι οποίοι είναι γενικευμένοι (δηλαδή το παιδί χάνει πλήρως τις αισθήσεις τους και συμμετέχει όλο του το σώμα), σύντομοι (διάρκεια < 15 λεπτά), συμβαίνουν στο πρώτο εικοσιτετράωρο του πυρετού και δεν επαναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της ίδιας ίωσης και
β) σύνθετους, οι οποίοι είναι εστιακοί (δηλαδή συμμετέχει μόνο η μία πλευρά του σώματος) ή παρατεταμένοι ή συμβαίνουν μετά το πρώτο εικοσιτετράωρο του πυρετού ή επαναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της ίδιας ίωσης.
Οι πυρετικοί σπασμοί είναι καλοήθης κατάσταση. Τα παιδιά δεν κινδυνεύουν από τους σπασμούς εκτός και αν αυτοί είναι ιδιαίτερα παρατεταμένοι. Επιπλέον τα παιδιά με πυρετικούς σπασμούς δεν έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν αργότερα άλλα είδη σπασμών ή και επιληψία σε σχέση με τα άλλα παιδιά της ηλικίας τους. Η πιθανότητα αυτή είναι λίγο μεγαλύτερη στις περιπτώσεις που οι πυρετικοί σπασμοί είναι σύνθετοι ή υπάρχει οικογενειακό ιστορικό επιληψίας ή το παιδί έχει κάποιο άλλο νευρολογικό πρόβλημα.
Τι πρέπει να κάνουμε, αν ένα παιδί εμφανίσει πυρετικούς σπασμούς:
1. Τοποθετούμε το παιδί στο πάτωμα, μακριά από αιχμηρά ή σκληρά αντικείμενα ή το βάζουμε να κάτσει σε καθιστή θέση.
2. Στρίβουμε το κεφάλι του στο πλάι για να μην πνιγεί σε περίπτωση που κάνει εμετό.
3. Κίνδυνος να καταπιεί την γλώσσα του δεν υπάρχει. Απαγορεύεται να βάζουμε το δάχτυλο ή άλλα αντικείμενα στο στόμα του παιδιού γιατί αυτό προκαλεί τραυματισμούς.4. Καλούμε ασθενοφόρο ή μεταφέρουμε άμεσα το παιδί στο νοσοκομείο ιδιαίτερα εάν πρόκειται για το πρώτο επεισόδιο.
Κατά την προσέλευση στο νοσοκομείο, στο παιδί θα δοθούν οι πρώτες βοήθειες εάν χρειάζεται και το παιδί θα εκτιμηθεί από παιδίατρο ο οποίος θα αποφασίσει για τις εξετάσεις ή τη θεραπεία που χρειάζεται και θα ενημερώσει τους γονείς εάν πραγματικά πρόκειται για πυρετικούς σπασμούς. Στην άμεση φάση της νοσηλείας το σημαντικότερο είναι να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστει η αιτία που προκάλεσε τον πυρετό. Οι πυρετικοί σπασμοί δε χρειάζονται ιδιαίτερη μακροχρόνια θεραπεία. Δίνονται οδηγίες στους γονείς να είναι πιο “εύκολοι” στο να δίνουν στο παιδί τους αντιπυρετικά φάρμακα κατά τη διάρκεια ιώσεων. Αναφέρθηκε παρόλαυτα ότι αυτό δεν προλαμβάνει απαραίτητα τους πυρετικούς σπασμούς καθώς αυτοί συχνά είναι οι πρώτη ένδειξη ότι το παιδί είναι άρρωστο. Κατά τη έξοδο από το νοσοκομεί είναι πιθανό να δοθεί στους γονείς ένα υπόθετο (Stesolid) ή ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται σαν υπογλώσσιο (Epistatus) το οποίο οι γονείς θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν σε περίπτωση επόμενου επεισοδίου.
Με τον όρο “σπασμοί” αναφερόμαστε στις ακούσιες συσπάσεις μυών του σώματος, οι οποίες συνοδεύονται συνήθως από διαταραχή ή και απώλεια της συνείδησης.
